Bọ trĩ gây hại rau là một trong những loài côn trùng nguy hiểm tấn công mạnh vào mùa khô khiến cây trồng suy yếu lá xoăn mất màu và giảm năng suất. Nếu không xử lý kịp thời bọ trĩ có thể lây lan nhanh ảnh hưởng nghiêm trọng đến vườn rau. Vậy làm sao để nhận biết sớm và có biện pháp phòng trừ hiệu quả? Chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm soát bọ trĩ bằng phương pháp an toàn giúp rau phát triển khỏe mạnh mà không ảnh hưởng đến môi trường.
Đặc điểm của bọ trĩ
Bọ trĩ, hay còn gọi là “bù lạch”, là loài côn trùng nhỏ gây hại trên nhiều loại cây trồng như hoa kiểng, rau màu (bầu, bí, dưa) và các cây khác. Chúng phát triển quanh năm nhưng bùng phát mạnh vào mùa nắng, khi điều kiện khô hạn kéo dài.
Đặc điểm nhận dạng:
- Kích thước rất nhỏ (0,8-1mm), cơ thể thon dài, màu vàng đến vàng cam, mắt đen, hai bên rìa có lông dài.
- Bọ trĩ cái có thể đẻ 20-25 trứng, thường đặt trong mô lá, đọt, trái hoặc cành non.
Vòng đời bọ trĩ:
- Trứng: Nhỏ, hình bầu dục, ban đầu trong suốt, dần chuyển vàng nhạt trước khi nở.
- Ấu trùng: Mới nở có cơ thể trong suốt, chân dài, bụng nhọn, không có cánh. Khi trưởng thành, kích thước tương đương bọ trĩ trưởng thành.
- Nhộng: Màu vàng sậm, mắt đỏ, có mầm cánh và râu đầu ngắn.
Tập tính sinh hoạt:
Bọ trĩ hoạt động cả ngày lẫn đêm, khi bị tác động, chúng có thể giả chết và rơi xuống đất để tránh kẻ thù.
Khả năng gây hại
Bọ trĩ gây hại chủ yếu trên lá, đọt non và giai đoạn cây đang ra hoa, kết trái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của cây trồng.
Cách thức lây lan:
- Mặc dù bay kém, bọ trĩ có thể lan rộng nhờ gió hoặc bám vào cây trồng nhiễm bệnh.
- Chúng là tác nhân lây truyền virus, vi khuẩn, làm suy yếu cây và giảm năng suất.
Cơ chế gây hại:
- Sử dụng miệng chích hút để lấy dịch từ mô lá, khiến tế bào thực vật bị tổn thương.
- Gây biến dạng lá, hoa, trái, xuất hiện các đốm bạc nhỏ li ti trên bề mặt lá.
- Cây trồng bị hại sẽ còi cọc, kém phát triển, giảm chất lượng nông sản.
Biểu hiện gây hại
Bọ trĩ có thể gây hại từ giai đoạn cây con đến khi cây ra hoa, đậu trái. Đặc biệt, thời tiết khô nóng là điều kiện thuận lợi để bọ trĩ sinh sôi mạnh mẽ.
Trên rau màu:
- Lá cây dần bạc màu, xuất hiện các đốm vàng do tế bào thực vật bị tổn thương.
- Bọ trĩ tấn công lá non, khiến lá xoăn vàng, đọt không phát triển, làm rụng hoa và trái.
- Các vết chích hút để lại sẹo, khiến cây dễ nhiễm bệnh, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng rau màu.
Trên hoa kiểng:
- Lá non bị xoăn, cây sinh trưởng kém, nặng hơn có thể bị cháy đen chồi non.
- Hoa nhỏ, màu sắc nhạt, cánh hoa dị dạng, nhanh tàn và dễ thối rữa.
- Mặt dưới lá già xuất hiện quầng đen loang lổ, lá vàng và rụng nhiều, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp, khiến cây suy kiệt dần.
